Bewerkte boeken van beeldend kunstenaar Frank Halmans
In een nieuwsbrief van het Centraal Museum in Utrecht zag ik bovenstaande afbeelding met daarbij de tekst: Frank Halmans, The city in mind, 2007.
Het bericht ging over de tentoonstelling ‘Intussen / Meanwhile’ – tot 4 juli 2010 – van beeldend kunstenaar Frank Halmans (Heerlen, 1963), die de middeleeuwse kapel van het Centraal Museum tot een motel heeft omgebouwd. De acht motelkamers zijn thematisch ingericht met zijn werken.
Frank Halmans maakt onpersoonlijke dingen als stofzuigers en kruimeldieven bewoonbaar – en zo, beleefbaar. Hij bouwt bijvoorbeeld een stofzuiger om tot een miniatuurflat, zodat het opgezogen stof in de appartementen neerdaalt. Dat je in boeken kan wonen, maakt de kunstenaar aanschouwelijk door een rijtje boeken uit te hollen en te voorzien van een voordeur en ramen. Wat letterlijk is wordt figuurlijk, en andersom: in het beeld Logeerbedden laat Halmans vier kleine bedjes knus naast elkaar logeren in een groot bed.
Op de website van Frank Halmans is veel werk van hem afgebeeld. Een aantal voorbeelden van zijn ‘Bewerkte boeken’.
Over deze ‘boekenpakketten’ schrijft Peter Nijenhuis in: ‘Het huis, de kamers 2’. Catalogustekst bij de gelijknamige tentoonstelling in ‘7×11’ en ‘Heden’, Den Haag 2008.
(…) Aansluitend bij het voorgaande, de centrale plaats van het bijzakelijke, perifere en het ‘ertussen’, noem ik hier ten slotte de boekenplanken van Frank Halmans. Benader je een van die boekenplanken voor de eerste keer frontaal, dan gaat het om niets anders dan een rijtje onaantrekkelijk vormgegeven, tweedehands boeken op een plank. Bekijk je het rijtje boeken echter van de zijkant dan zie je dat Halmans in de boeken met grote precisie en vaardigheid op elkaar aansluitende ruimtes heeft gesneden. Het van de zijkant bekijken van de boeken levert overigens een zeker ongemak op. Je zit al snel met je hoofd tegen de muur waar het boekenplankje aan bevestigd is. Het intrigerende van de boekenplanken zit hem niet in één enkel ding. De uitgeholde ruimtes lijken te refereren aan het theater- of filmdecor en aan de door boeken opgeroepen denkbeeldige werelden. Er zweeft bij het bekijken van de boekenplanken wellicht ook iets anekdotisch voorbij, want je kunt je voorstellen dat in zo’n ruimte iemand ’s avonds in bed een van de boeken leest waaruit het boekenobject is opgetrokken. Wat het werk echter vooral doet beklijven is het idee dat er – analoog aan de bedachte wereld van het boek – zoiets als een menselijke ruimte aanwezig is in de zuurstofloze, donkere en stugge massa papier tussen de kaften. Niet onbelangrijk is verder de betrekkelijke ontoegankelijkheid. Het werk stelt zich opzettelijk niet zomaar te kijk. Sta je ervoor dan blijft het een gesloten rij van ruggen. Je moet telkens aan de zijkant van het werk gaan staan om in een onhandige positie naar binnen te gluren. Hinderlijk als het is, blijft het werk op tentoonstellingen niettemin de aandacht trekken. Bezoekers komen keer op keer terug om erin te gluren en dat laatste lijkt een pleidooi voor de betekenis van de ontoegankelijkheid, het verborgene en zelfs het ongemak als onderdelen van de esthetische ervaring. (…)
Een andere vorm van ‘paper-carving’ zijn boeken waar binnenin trapjes e.d. zijn uitgesneden (2006).
- Website Frank Halmans
(voor een toegankelijker overzicht van zijn werk, klik onderin op ‘noflash’)
