500 Jaar Armeense boekdrukkunst
Monumentale lettertekens van het meer dan 1600 jaar oude Armeense alfabet.
“Armenian alphabet monument” is located in the village of Artashavan, at the east side bottom of Mt. Aragats. It was erected in 2005 to the 1600 anniversary of creation of the Armenian alphabet by the design of the famous Armenian architect Jim Torosyan.
Met de 36 lettertekens – in 405 ontworpen door Mesrop Masjtots – werd 500 jaar geleden het eerste boek in de Armeense taal gedrukt in Venetië.
In Yerevan, de hoofdstad van Armenië, wordt dit jubileum uitgebreid gevierd, mede mogelijk gemaakt doordat de UNESCO de stad uitkoos als Wereldboekenstad 2012.
(zie website Yerevan World Book Capital)
Tentoonstelling ‘De diaspora van het Armeense boek 1512–2012’
Ook in Nederland is er aandacht voor de Armeense boekdrukkunst. Tot in de negentiende eeuw werden om technische en politieke redenen Armeense boeken buiten Armenië gedrukt. De Armeense boekdrukkunst ontwikkelde zich in Europese steden als Venetië en Constantinopel, en kwam in de zeventiende eeuw tot bloei in Amsterdam. Hollandse stempelsnijders en lettergieters maakten het zetsel waarmee Armeense letters konden worden gedrukt. Daarmee werden boeken geproduceerd voor Armeniërs in Amsterdam en ver daarbuiten.
Van 13 juni t/m 9 september 2012 is bij de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam de tentoonstelling ‘De diaspora van het Armeense boek 1512–2012’ te zien. De tentoonstelling geeft een beeld van vijf eeuwen Armeense boekdrukkunst en daarmee van de verspreiding van Armeniërs en hun cultuur over Europa, het Nabije en het Verre Oosten.
Handgekleurde initialen in een Armeens boek gedrukt in Amsterdam in 1660 (Bijz. Coll.))
De meeste in Amsterdam gedrukte Armeense boeken zijn aanwezig in de Bijzondere Collecties van de UvA. Zij worden in de tentoonstelling aangevuld met boeken die elders zijn verschenen en met fraai verluchte manuscripten. Daarnaast geeft de tentoonstelling in vogelvlucht een beeld van Armenië en van de Armeense gemeenschap in Amsterdam.
Sprekende voorwerpen in de tentoonstelling zijn onder meer het oudste gedrukte Armeense boek, verschenen in 1512 in Venetië, en de eerste in het Armeens gedrukte bijbel, die in 1668 in Amsterdam het licht zag. Te zien zijn ook Armeense drukletters die rond 1755 werden vervaardigd door de Haarlemse lettergieterij Enschedé.
- De diaspora van het Armeense boek 1512–2012
Woensdag 13 juni, 10:00 – zondag 9 september 2012, 17:00 uur
Bijzondere collecties, Oude Turfmarkt 129, Amsterdam
Summerschool
De Leerstoelgroep Boekwetenschap en Handschriftenkunde en de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam organiseren in augustus voor de derde keer een summerÂschool over de geschiedenis van het boek. Het thema van deze summerschool is Boeken van ver. Het sluit aan bij de tentoonÂstelling De diaspora van het Armeense boek 1512–2012. (meer informatie)
