Hoe Zutendaal eer bewijst aan Jeroen Brouwers… prijs en beeld voor een groot schrijver
De weigering van Jeroen Brouwers om de Prijs der Nederlandse Letteren in ontvangst te nemen wordt met veel kabaal besproken, het is ‘groot nieuws’.
Hoe aardig is het dan om te lezen hoe in het kleine plaatsje Zutendaal (“het groenste snoepje van België”) de plaatselijke cultuurraad worstelde met de vraag of zij hun plaatsgenoot Jeroen Brouwers, een zo’n groot mens, wel hun bescheiden cultuurprijs konden geven.
Vandaag (26 oktober 2007) ontvangt Jeroen Brouwers zijn prijs en wordt het beeld onthult waarmee de gemeente Zutendaal zijn grote inwoner wil eren.
Hieronder de integrale tekst, zoals die te lezen is op de gemeentelijke website van Zutendaal:
Jeroen Brouwers ontvangt Zutendaalse cultuurprijs 2007
Al sinds de uitreiking van de eerste Zutendaalse Cultuurprijs debatteert de gemeentelijke cultuurraad over het feit of men een prijs die bedoeld is om creatieve mensen uit de plaatselijke culturele wereld te belonen voor een artistieke prestatie, kan uitreiken aan een levend monument in de Nederlandstalige literatuur, namelijk Jeroen Brouwers.
Vanzelfsprekend voldoet hij aan alle voorwaarden die gesteld worden. Hij heeft een duidelijke band met Zutendaal: hij resideert er. Hij legt een meer dan behoorlijke culturele ijver aan de dag waaruit jaarlijks literatuur te voorschijn komt die top is in het Nederlandstalig taalgebied. En wat belangrijk is voor een gemeente, hij straalt de naam van Zutendaal op een erg positieve wijze de wereld in. In ieder boek dat in zijn bosverblijf geschreven wordt en in praktisch elk interview dat van hem wordt afgenomen, staat de naam Zutendaal. Zowat elk schrijfsel van Brouwers druipt van hoge artisticiteit en wordt door specialisten ook zo erkend. Niemand uit het kleine Limburgse dorp die ooit meer adelbrieven voor kon leggen.
En toch bleef de cultuurraad jaar na jaar twijfelen of men hem de plaatselijke cultuurprijs wel geven kon.
Het probleem was namelijk: kan men een lokaal erg belangrijke maar in het perspectief van het Nederlands taalgebied erg onbeduidende prijs schenken aan een man die in vergelijking met de andere Zutendalenaren `hors catégorie´ is?
Het jaar 2007 bracht de oplossing. Jeroen Brouwers won plots de driejaarlijkse Prijs der Nederlandse Letteren. Wat de Zutendaalse cultuurraad deed besluiten om de stoute schoenen aan te trekken.
Het plan om het winnen van deze prestigieuze literaire prijs te koppelen aan een plaatselijke viering kreeg snel vorm.
Waarom niet een markant citaat uit Brouwers’ werk in steen vereeuwigen? En waarom niet een kunstwerk in blauwe steen laten kappen door een niet overdienstelijke beeldhouwer met Zutendaalse roots, Gerard Bijnens? En waarom niet de tekst (een citaat uit `Kroniek van een karakter´) in het beeld laten kappen door letterkapper Jos Geusens, een geboren Zutendalenaar die al lang zijn sporen heeft verdiend in de artistieke wereld van de kalligrafie en het letterkappen?
Er stelde zich maar één vraag: `Gaat de heer Brouwers hiermee akkoord?´
Schepen van cultuur Veerle Remans en Jos Bamps van de gemeentelijke cultuurdienst maakten een afspraak met de schrijver en ontvouwden hun plannen. Ietwat aarzelend en argwanend gaf Brouwers in alle bescheidenheid toe toch wel vereerd te zijn met de lof die men hem wilde toezwaaien maar… `Laat alle heisa maar achterwege´ en iets later bij de vraag of we hem dan ook de Zutendaalse cultuurprijs mochten uitreiken: `Maar natuurlijk, het zou toch erg blasé van mij zijn om die prijs te weigeren´.
Op 26 oktober 2007 zijn de gemeente Zutendaal en de plaatselijke cultuurraad dan ook erg fier dat zij Jeroen Brouwers, de man die intussen de Prijs der Nederlandse letteren weigerde, heel even een klein beetje als één van de hunnen kunnen beschouwen. Zij laten die dag elk op hun eigen manier blijken dat zij veel waardering hebben, niet alleen voor de artistieke prestaties maar zeker ook voor de mens Jeroen Brouwers die hiermee het bewijs levert dat hij zeker niet neerkijkt op de goede bedoelingen van cultuurminnend Zutendaal.
De viering vindt plaats in Zutendaal op vrijdag 26 oktober 2007 om 18 uur op het
Graspleintje ter hoogte van de kruising Schansstraat-Hoogkantstraat-Bruidsstraat.
Ze is enkel toegankelijk voor genodigden!
Programma:
1. Welkomstwoord door voorzitter Luc Aelbrecht die dan ook erg fier is dat zijn cultuurraad de naam van Jeroen Brouwers in de annalen in mag schrijven als laureaat van de cultuurprijs 2007, een hoogtepunt in de bestaansgeschiedenis van de raad en de tweejaarlijkse prijs.
2. Woordje schepen van cultuur. Ook zij is erg vereerd met het feit dat Brouwers deze prijs aanvaardt, ondanks het feit dat dit niet gepaard gaat met ‘kruiwagens vol geld’, want naast de eer krijgt de schrijver enkel het oorspronkelijk schaalmodel in blauwe steen van het ‘literair beeldhouwwerk’ dat na het uitreiken van de prijs wordt onthuld.
3. De gelegenheidszanggroep ‘Noli me laudare’ (een parodiërende knipoog naar ‘Noli me tangere’, Brouwers’ eigen (fictieve) uitgeverij) zingt onder leiding van Bart Theunissen een 4-stemmig loflied voor Brouwers, op muziek van ‘pavane’ en op tekst van Kurt Vanhengel, een plaatselijke singer songwriter met een vlotte pen.
Enkele strofen:
…
Gij, polemistenkeizer
Orakel van de taal
Gij, satanspotloodslijper
De schrik van menige Vlaam
…
Nu even geen commercie
Geen circusijdelheid
Alleen wat handjeklap
Dat mag best op zijn tijd
…
Gij zijt ons gaan beklijven
Gij, roodbezonken bard
Het dorpje eert de schrijver
Het draagt u in zijn hart4. Burgemeester Jos Beuls belicht aansluitend schrijver Jeroen Brouwers, beeldend kunstenaar Gerard Bijnens en Jos Geusens, letterkapper.
5. Onthulling van het beeld.
6. Receptie met muziek van het Standard Time Trio voor genodigden en inwoners van het gehucht Stalken.
haha, 2 hale 1 betale!